Kabinet erkent ereschuld Groningen

De gevolgen van de gaswinning in Groningen is een trage ramp die nog niet voorbij is. Gister was een belangrijke stap voor Groningen en Drenthe op weg naar herstel en meer perspectief - want het kabinet kwam hun plannen voor de komende tijd toelichten. Onze collega Jako Jellema mocht daarbij zijn. Daarover sprak hij met een journalist van het Nederlands Dagblad.

Kabinet erkent ereschuld Groningen. ‘Mensen kunnen bij Vijlbrief met dossiers en hun tranen terecht’

Achtergrond

Het kabinet erkende dinsdag in Garmerwolde dat een ereschuld is ontstaan aan Groningen wegens de aardgaswinning en schade die dat opleverde. ‘Groningers gaat het vooral om erkenning en herstel van vertrouwen. Daar is nu een begin mee gemaakt.’ 

Premier Rutte en staatssecretaris Vijlbrief presenteren de kabinetsreactie op het rapport van de parlementaire enquête gaswinning Groningen. beeld anp / Sem van der Wal

Garmerwolde

‘Onverwacht vroeg, maar dat is juist goed’, noemt Jako Jellema van het Platform Kerk en Aardbeving de reactie van het kabinet op het rapport van de parlementaire enquête over het winnen van gas in Groningen. ‘Goed dat éérst de Groningers van de herstelplannen op de hoogte worden gebracht. De Tweede Kamer praat er in juni over.’

Het eindrapport, dat twee maanden geleden verscheen, legt bloot hoe de overheid decennialang wegkeek van de problemen die de gaswinning in Groningen veroorzaakte. Financiële belangen stonden voorop en de ‘rampzalige gevolgen’ voor de Groningers kregen lange tijd nauwelijks aandacht. ereschuld

Minister-president Mark Rutte en staatssecretaris Hans Vijlbrief waren dinsdag naar Garmerwolde gereisd om het boetekleed hierover aan te trekken. Ook werd duidelijk dat er 22 miljard euro wordt gereserveerd om een volgens de enquêtecommissie ontstane ‘ereschuld’ in te lossen.

Jellema was bij de bijeenkomst aanwezig. Namens het platform heeft hij een zetel in het Groninger Gasberaad, een collectief van maatschappelijke organisaties dat zich inzet voor ‘herstel van schade, versterking en perspectief’ voor Groningers. ‘De keuze om naar Garmerwolde te komen, waar het Gasberaad vergadert, vind ik sterk, het toont betrokkenheid.’

Volgens Jellema namen Rutte en Vijlbrief na de presentatie uitgebreid de tijd met inwoners te spreken. ‘Met name Vijlbrief is hier echt goed in, dat laat hij al langer zien: zijn ambtenaren werken in het oude gemeentehuis van Loppersum en zelf is hij daar regelmatig te vinden. Mensen kunnen bij hem met dossiers en hun tranen terecht.’

Volgens Jellema is geld weliswaar belangrijk om schade te herstellen, maar draaide het daar dinsdag niet direct om in Garmerwolde: ‘Als er meer nodig is, gaat de portemonnee verder open, heb ik van de hoogste ambtenaar van Economische Zaken begrepen. Maar Groningers gaat het vooral om erkenning en herstel van vertrouwen. Daar is nu een begin mee gemaakt. Doordat het kabinet de conclusies van de parlementaire enquêtecommissie overneemt, krijgt Groningen de erkenning die past: bijvoorbeeld dat er sprake was van tunnelvisie en gebruik van onterechte argumenten over gevaar voor leveringszekerheid bij het verminderen van de gasproductie.’

‘Maar de tandarts is geen fijne plek, ook al kijkt de assistente je lief aan’

Los van de inzet van Vijlbrief, twijfelt Jellema nog wel aan Rutte: ‘Hij maakt het liedje ‘Het is altijd lente in de ogen van de tandartsassistente’ in mij los. Maar de tandarts is geen fijne plek, ook al kijkt de assistente je lief aan. Ik betwijfel of het besef bij hem echt goed is ingedaald dat er iets grondig mis is gegaan in Groningen, dat hij aan knoppen had kunnen draaien en die kansen voorbij heeft laten gaan.’ Sorry zeggen is dan niet genoeg, vindt Jellema. ‘Zijn glimlach is superkrachtig, maar die werd te snel ingezet vandaag.’

Als Platform Kerk en Aardbeving wil Jellema de kerk ‘in de breedste zin van het woord’ vertegenwoordigen in het maatschappelijk debat over de gaskwestie. ‘We zetten in op erkenning van de problemen en herstellen van verbinding en vertrouwen. We moeten met elkaar in gesprek blijven. Juist in tijden van crisis kunnen de kerken als netwerkorganisatie het gesprek over zingeving en liefde stimuleren. Dat is essentieel om dit te boven te komen.’

‘Als kerken willen we mensen een plek bieden waar ze terecht kunnen met hun verhaal’, vult voorzitter Christiaan Kanis van het Platform Kerk en Aardbeving aan. ‘We willen luisteren en delen. Dat is zeer waardevol voor behoud van de sociale samenhang. Het kabinet heeft nu een volgende stap gezet. Wij hebben de indruk dat Vijlbrief heel goed bezig is. Wat hij van plan is te doen, legt hij geregeld aan bewoners voor. Dat werkt.

Onze rol als platform is het gesprek nu te stimuleren over ‘hoe nu verder’ binnen kerken en gemeenschappen. Op 22 mei gaan we daar in Loppersum over praten met predikanten en geestelijk verzorgers. Wat kun je betekenen in je dorp? Wat kun je doen als iemand er doorheen zit? Hoe geef je dat handen en voeten in je pastoraat?’

‘Als je weet dat je huis plat moet, ga je niet verbouwen’

Kanis, tevens predikant van GKv Loppersum-Westeremden, wijst erop dat de aardbevingsschade ‘onderdeel van het leven’ is in zijn kerkelijke gemeente. ‘Van de honderd adressen zitten vijf huishoudens in wisselwoningen, terwijl veertig anderen wachten op wat gaat gebeuren, of in onderhandeling zijn. Iedereen is er hier druk mee, dat is overal zichtbaar:

grote wijken gaan plat om opnieuw gebouwd te worden. Het levert onzekerheid op: als je weet dat je huis plat moet, ga je niet verbouwen. Voordat de beloften van het kabinet van vandaag praktijk zijn, zijn we een paar jaartjes verder, verwacht ik. Erkenning is nodig om vertrouwen terug te winnen van de Groningers. Het rapport van de parlementaire enquêtecommissie heeft waarde en kracht, laat het maar zichtbaar worden.’

https://www.nd.nl/nieuws/nederland/1172722/kabinet-erkent-ereschuld-groningen-mensen-kunnen-bij-vijlbrie#